Datum publicatie: 28-5-2018

Begin mei 2018 is definitief (via het Staatsblad 1) bekendgemaakt dat nieuwbouwwoningen per 1 juli 2018 aardgasvrij moeten zijn. Het gaat om alle nieuwbouwwoningen die op of na 1 juli 2018 worden ingediend voor een omgevingsvergunning.

Woningen die vóór 1 juli zijn ingediend of al een omgevingsvergunning hebben, kunnen nog wel met aardgas worden uitgevoerd. Netbeheerders willen ook die projecten ertoe bewegen om indien mogelijk van het aardgas af te gaan. In het kader van het Klimaatakkoord is er een vrijwillige inkeerregeling in de maak.

Wet VET
De Wet Voortgang Energietransitie (Wet VET) vormt de basis voor het verbod op aardgas in nieuwbouw. De Tweede Kamer heeft via een amendement op het wetsvoorstel Voortgang Energietransitie (Wetsvoorstel VET) de gasaansluitplicht voor kleingebruikers bij nieuwbouw geschrapt. De wetgeving biedt wel ruimte aan het college van B&W om bij zwaarwegende redenen van algemeen belang uitzonderingen te maken en toch in een gasaansluiting te voorzien (“Nee, tenzij”). In een ministeriële regeling wordt uitgewerkt wat onder zwaarwegende redenen van algemeen belang wordt verstaan.

De wet is dinsdag 3 april als hamerstuk in de Eerste Kamer aangenomen. Deze zal vanaf 1 juli 2018 gelden voor alle nieuwe bouwbesluit aanvragen. Voor alle aanvragen die vóór 1 juli worden ingediend geldt dit nog niet. Dit betekent dat er in Nederland nog ca. 80.000-100.000 woningen gebouwd worden waarvoor deze wet niet geldt. Ongeveer de helft daarvan met gasaansluiting.

De wet geldt:

• Voor kleinverbruikers (= kleiner dan 40m3/u gasverbruik). Dit begrip wordt ook op deze manier in de Elektriciteitswet gebruikt.
• Voor alle nieuwbouw, dus ook voor één enkele woning in bebouwd gebied.

Het amendement bestaat uit twee delen; deel A en deel B. Deel A gaat over nieuwbouw in het algemeen, deel B gaat over warmtenetten.

Deel A
Zwaarwegende redenen van algemeen belang die uitzondering noodzakelijk maken voor maatschappelijke kosten en baten:

1. Wanneer realisatie van het gemeentelijk energieplan negatief beïnvloed wordt;
2. Wanneer technisch onmogelijk;
3. Wanneer de (maatschappelijke) kosten te hoog zijn.

Gevoerde discussie hierover:

• ‘Zwaarwegende redenen van algemeen belang’ en ‘maatschappelijke kosten’: enkel het feit dat een ontwikkelaar de (private) kosten te hoog vindt is niet voldoende om een uitzondering te maken.
• Technisch onmogelijk: bijvoorbeeld als de netbeheerder aangeeft dat het elektriciteitsnet onvoldoende capaciteit heeft. Als welstand een project niet goedkeurt vanwege bijvoorbeeld de (lelijke) externe unit van een warmtepomp is dit geen technische onmogelijkheid, maar zal het ontwerp aangepast moeten worden.
• (Maatschappelijke) kosten: hiervoor zijn geen richtlijnen gegeven. Maar er kan gedacht worden aan het doorrekenen van de kosten over bijvoorbeeld 50 jaar; dat wil zeggen inclusief vervanging van de gasaansluiting.
• Risico: wellicht dat veel ontwikkelaars uitkomen op de goedkoopste oplossing. Biomassa CV ketels (pelletkachels) die een gemeente niet wil. Om dit te voorkomen geeft deze wet geen opties. Dus op andere manieren oplossen.
• Voor sociale koopwoningen (tot 209.000 euro) zal dit de grootste uitdaging zijn. Veelal zal uitgeweken worden naar een leaseconstructie voor warmtepompen.

Conclusie: het besluit om een uitzondering te maken en aardgas wél toe te staan moet goed onderbouwd zijn. Zeker aangezien er bezwaar en beroep mogelijk is op het bouwbesluit. Actieve (klimaat) organisaties kunnen dit recht gebruiken om zo min mogelijk nieuw aardgasaansluitingen te realiseren.


Hoe krijg ik mijn nieuwbouwwoning aardgasvrij?
Bekijk hier het stappenplan duurzaam bouwen