Van het gas af met een

Pelletkachel of pelletketel

Een pelletkachel is een verbrandingskachel die automatisch wordt aangestuurd. Qua uiterlijk lijkt de pelletkachel op een houtkachel. De brandstof van de pelletkachel bestaat uit houtkorrels. Deze kun je in zakken, per pallet of per blaaswagen aanschaffen en vervolgens in de pelletkachel deponeren of automatisch laten aanvoeren.

De houtpellets worden opgeslagen in een speciale voorraadtank. Deze voorraadtank bevindt zich (in de meeste gevallen) aan de achterzijde van de pelletkachel en kun je vanaf de bovenzijde vullen. Bij grotere volumes kunnen de pellets ook in een silo buiten de woning opgeslagen worden.

Houtpellets zijn cilindrisch geperst zuiver en droog hout (zaag- en houtspanen). Op het gebied van houtpellets zijn er normen beschikbaar in de vorm van keurmerken. Deze normen garanderen de hoogste kwaliteit voor houtpellets. Er zijn twee keurmerken te onderscheiden, namelijk DINplus en ENplus A1/A2. Ze hebben een diameter van 6 mm en een lengte van 5 à 45 mm. Ze worden onder hoge druk geperst (zonder scheikundige bindmiddelen) en hebben een extreem laag vochtgehalte. Daarnaast hebben ze een laag opslagvolume nodig: de verbrandingswaarde van 1 m3 aardgas staat gelijk aan 1,8 kg houtpellets met een volume van 0,003 m3. 

Vanaf het voorraadvat worden de pellets met een speciale vijzel (wormschroef) naar het branderbakje geleid. Eenmaal aangekomen in het branderbakje worden de houtpellets verbrand. De warmte wordt door middel van een warmtewisselaar aan de omgeving of cv-installatie afgegeven. De warmte kan met behulp van kanalen ook naar andere ruimtes geleid worden, dit wordt kanalisatie genoemd. Via een display (of een afstandsbediening) kun je de gewenste temperatuur instellen. De pelletkachel zorgt ervoor dat de door jou ingestelde temperatuur behouden wordt.

De rookgassen die tijdens de verbranding ontstaan, worden via een afvoerpijp en een rookgasventilator naar buiten toe geblazen. In veel gevallen worden de rookgassen via de gevel afgevoerd. In veel gemeenten is dit volgens de bouwvoorschriften niet altijd mogelijk. Vraag daarom voor de zekerheid bij de gemeente na of het in jouw situatie mogelijk is.

De pelletkachels zijn niet afhankelijk van trek, maar een trekkende schoorsteen heeft wel de voorkeur. De verbranding van de houtpellets is zeer schoon. Toch houdt de pelletkachel wel een kleine verbrandingsgeur, echter is deze verbrandingsgeur niet sterk aanwezig.

De as die ontstaat na de verbranding hoef je bij een pelletkachel in een woonkamer gemiddeld één keer per week te verwijderen. Er bestaan biomassaketels (zonder ruit of raam) die het onderhoud uitvoeren volgens automatische warmtewisselaar reiniging. De gebruiker dient dan enkele keren per stookseizoen de aslade te legen. Het uitzuigen van de pelletkachel kun je doen met een speciale aszuiger en is een eenvoudige klus.

Er zijn meerdere soorten pelletkachels op de markt, te weten:

• Losse pelletkachels;
• Pellet inbouwhaarden;
• Pelletkachels met cv-aansluiting;
• Hout-pellet combikachels (voor zowel cv als luchtverwarming)

Losse pelletkachels

Losse pelletkachels zijn voornamelijk geschikt voor het verwarmen van één kamer. Doorgaans staat deze pelletkachel opgesteld in de woonkamer. Je kunt meerdere ruimtes verwarmen door middel van kanalisatie. Het is wel belangrijk om er dan rekening mee te houden dat het grootste deel van de warmte in de woonkamer wordt afgegeven. Als je het belangrijk vindt dat alle kamers in de woning even warm zijn, dan kun je het best kiezen voor een pelletkachel met een cv aansluiting. Meer hierover kun je hieronder lezen.

Pellet inbouwhaarden

De naam inbouwhaard zegt het eigenlijk al, deze pelletkachel is in te bouwen in een schouw. Het rendement van een pellet inbouwhaard ligt vele malen hoger dan een (open) hout inbouwhaard. Bij een open haard gaat 90% van de warmte verloren door de rookgasafvoer.

Pelletkachels met cv-aansluiting

De pelletkachels met een cv-aansluiting worden vaak ook wel thermo pelletkachels of cv-pelletkachels genoemd. Deze pelletkachels hebben naast de gewone verwarming ook nog een extra wateraansluiting. Deze wateraansluiting wordt met een speciaal ingebouwde pomp aangesloten op de cv-installatie in jouw huis. Op deze manier kunnen ook de radiatoren, vloerverwarming en indien gewenst het warm tapwater verwarmd worden. Installatie van de cv-pelletkachel is niet altijd mogelijk. Laat je van tevoren goed adviseren door een gespecialiseerde installateur om te kijken of het bij jou thuis mogelijk is. De cv-pelletkachel zorgt voor de grootste besparing. Daar staat wel tegenover het een duurder soort is dan de losse pelletkachels.

Hout-pellet combikachel

In een hout-pellet combikachel kan zowel hout als houtpellets verbrand worden. Wordt er hout in de kachel gestopt, dan stopt automatisch de aanvoer van pellets. Wanneer het hout opraakt en er nog wel temperatuur wordt gevraagd, begint de haard automatisch weer pellets aan te voeren. Op deze manier kan zowel de houtkachel als de pelletkachel in huis worden ingezet.

Het installeren van een pelletkachel is een specialistische klus die je het best kunt laten uitvoeren door een erkend en ervaren installateur. Er dient voldoende aandacht te worden gegeven aan het plaatsen van het rookgasafvoerkanaal dat mede bepalend is voor het goed functioneren van de pelletkachel.

Vóór uitvoering

Installateurs van pelletkachels kunnen op verschillende manieren te werk gaan. Sommige installateurs kiezen ervoor om eerst telefonisch een aantal vragen te stellen. Op basis van dit telefoongesprek wordt dan een offerte gemaakt. Andere installateurs kiezen ervoor om direct langs te komen om de huidige situatie te inspecteren en vervolgens op basis van deze inspectie een offerte te maken. Als je met de installateur in overeenstemming bent gekomen over de offerte wordt vervolgens een datum afgesproken waarop de werkzaamheden uitgevoerd worden.

Tijdens uitvoering

Op de afgesproken datum komt de installateur bij je thuis langs om de afgesproken werkzaamheden uit te voeren. Afhankelijk van de keuze voor het type kachel/ketel dient de installateur in sommige situaties extra leidingen aan te leggen of gaten te boren voor de rookgasafvoeren.

Ná uitvoering

Laat je goed informeren door de installateur met betrekking tot het onderhoud en de werking van de pelletkachel/ketel. Elke pelletkachel/ketel heeft altijd nazorg nodig. De goedkoopste aanbieder is niet altijd ook de beste. Bij de aanschaf van een pelletketel wordt aanbevolen om één keer per jaar onderhoud/controle uit te laten voeren.

Enkele randvoorwaarden waar je zelf naar kunt kijken, zijn:

• Ongeacht of er wordt gekozen voor een pelletkachel of een biomassaketel blijft het advies om de woning eerst zo goed mogelijk te isoleren;
• Bij een biomassaketel is het van belang om voldoende ruimte op de begane grond te hebben voor de installatie. Niet alleen is de biomassaketel een stuk groter dan een klassieke gasgestookte  cv-ketel, maar er wordt ook een pelletopslag bij geplaatst en vaak ook een boilervat voor de opslag van het warm tapwater;
• Er moet een ruimte zijn waar de rookgasafvoer naar buiten kan;
• Bij de cv-pelletkachel dient een aansluiting aanwezig te zijn, om deze aan te sluiten op het cv-circuit.;
• Een installateur zal op locatie de specifieke regels en installatievoorwaarden beoordelen en toelichten.

Als je in het bezit bent van een pelletkachel heb je te maken met de volgende aandachtspunten:

• Onderhoud de pelletkachel regelmatig. Dit betekent dat je regelmatig het as dient te verwijderen en regelmatig de pelletkachel dient bij te vullen met houtpellets;
• Houdt er rekening mee, dat wanneer je kiest voor een cv-pelletkachel, dat op de plaatst waar de kachel moet komen te staan, een toevoer en retourleiding ligt van de cv. Denk er tevens om dat de cv goed bereikbaar moet zijn voor de installateur;
• Zorg er bij een cv-pelletkachel voor dat de kachel zo dicht mogelijk bij de cv komt te staan;
• Er bestaat een verschil in kwaliteit van de houtpellets. Laat je door de installateur goed informeren welke houtpellets je het best kunt aanschaffen;
• Als je er voor kiest om de rookgassen via de gevel af te voeren raden wij je aan om eerst contact op te nemen met de gemeente;
• Rookgassen afvoeren via de gevel zorgt voor een minder mooie verbranding dan rookgassen afvoeren via het dak. Dit heeft tot gevolg dat de ruit sneller vies wordt en dat er dus vaker onderhoud nodig is.

• Je dient regelmatig de aslade schoon te maken. Dit kun je doen met een speciale aszuiger;
• Als de ruit van de pelletkachel beslaat, kun je deze schoonmaken met een licht vochtige doek;
• Vul in het voor- en najaar één keer per week de pelletkachel met houtpellets. In een koude winter moet dit ongeveer één keer per dag;
• Als de binnenkant van de pelletkachel een zwarte kleur krijgt, betekent dit vaak dat de verbranding niet goed is. Reden hiervoor is in de meeste gevallen het feit dat de pellets niet goed zijn, de kachel niet goed is afgeregeld (zorg van installateur) of dat de kachel niet goed is schoongemaakt;
• Het is aan te raden om minstens een keer per jaar de pelletkachel na te laten kijken door een installateur (i.v.m. schoonmaak warmtewisselaar en rookgaskanaal). Het is goed om dit voor of na het stookseizoen te laten doen.

Door de verbranding van houtpellets in een pelletkachel wordt er lucht verwarmd. Deze warme lucht wordt de woonkamer in geblazen.
Een houtkachel werkt in principe hetzelfde alleen gaat daar een groot gedeelte van de warmte verloren door het rookgaskanaal.
Een biomassaketel daarentegen neemt de volledige functie van een gasgestookte cv-ketel over. Het verwarmt water wat de bestaande radiatoren (of vloerverwarming) voedt én kan zorgen voor warm tapwater. Aandachtspunt is wel dat je genoeg ruimte moet hebben om de biomassaketel te plaatsen. Doorgaans vraagt een biomassaketel vrij veel ruimte.

Er bestaan ook pelletkachels met een cv-aansluiting. Deze cv-pelletkachel blaast een deel van de warmte de kamer in. Het andere deel verwarmt het cv-water. Het is echter geen volwaardige vervanger van de cv-ketel. Dat komt vanwege de kleine boiler en bovendien ondervind je in de lente/zomer nog een groot nadeel. In die periode heb je namelijk nog steeds warm water nodig, maar dat betekent dat je de woonkamer moet blijven verwarmen. De binnentemperatuur wordt daardoor onaangenaam. 

Soms is er een vergunning nodig voor de aanleg van een rookkanaal. Voor een pelletkachel of ketel waarvan de afvoer langs de gevel van je woning loopt, heb je een vergunning van de gemeente nodig. Daarnaast zul je je aan bepaalde regels moeten houden, onder meer om je veiligheid en die van omwonenden te waarborgen. Een rookkanaal mag hoe dan ook niet uitkomen op een plek waar buren overlast hebben van de rook. 

Per gemeente kan dit verschillen. Via www.omgevingsloket.nl is het mogelijk een vergunningscheck uit te voeren.

Om het rendement van een pelletketel te verhogen kun je het beste gebruik maken van een buffervat. Een buffervat zorgt voor de opslag van heet water die door de pelletketel wordt gemaakt, zodat de ketel niet elke keer voor een klein beetje heet water zou moeten ontsteken. Met een buffervat krijg je een stabielere installatie en is het ook mogelijk tapwater te leveren. Het benodigde aantal liters in het buffervat zijn geheel afhankelijk van het systeem.

Bij sommige pelletketels is het zo dat de garantie kan komen te vervallen op het moment dat er gebruik wordt gemaakt van niet gecertificeerde pellets. Wanneer de pellets niet gecertificeerd zijn, kan het zijn dat deze geperst zijn met (vervuild) afvalhout. Wanneer hier verfresten in aanwezig zijn, zullen de verbrandingsgassen stoffen bevatten die het binnenwerk en rookgaskanaal aantasten. Ook kunnen pellets die niet goed gedroogd zijn zorgen voor een slechtere verbranding.

Gebruik alleen pellets met een ENplus A1 certificering (staat op verpakking). Er zijn veel verschillende soorten pellets in omloop. Niet alle pellets zorgen voor een zo schoon mogelijke en dus veilige verbranding. Let daarnaast op het Better Biomasslabel voor duurzame pellets, die beter zijn voor het milieu.

Afhankelijk van jouw technisch inzicht, is dit zeker mogelijk. Ga zeer zorgvuldig te werk, en win zoveel mogelijk informatie in voordat je begint. Een pelletkachel is en blijft houtverbranding met zeer hoge temperaturen.

Alle pelletkachels worden volgens Europese richtlijnen getoetst op fijnstofuitstoot. De kachels die op de markt komen voldoen dus allen aan de Europese normen. De eisen zijn in de laatste jaren verscherpt en zullen de komende jaren nog verder worden verscherpt. Uiteraard zijn de pelletkachels in optimale condities getest. Op het moment dat de kachel enkele jaren staat en niet goed wordt onderhouden kunnen de emissies toenemen. Pelletkachels en biomassaketels stoten al veel minder fijnstof uit dan open haarden en andere houtkachels (ook speksteenkachels en tegelkachels). Bij de verbranding van pellets komt in praktijksimulaties zo’n 80 procent minder fijnstof vrij dan bij de verbranding van houtblokken in een gewone houtkachel. Dat komt doordat houtpellets door de gelijkmatige samenstelling veel beter geschikt zijn voor een goede verbranding. Bovendien is de verbranding optimaal door de automatische regeling van de kachel. De uitstoot in de praktijk hangt af van hoe vaak en hoe lang de pelletkachel of biomassaketel gebruikt wordt, of er een goede rookgasafvoer is (verdunningsfactor gerespecteerd) en of het systeem goed onderhouden wordt. Hierdoor is goed onderhoud dan ook van belang (o.a. schoonhouden verbrandingskamer). Aanvullend zou er nog een fijnstoffilter kunnen worden geplaatst op het afvoerkanaal van de kachel/ketel.

Wil je zeker weten dat je verwarming niet bijdraagt aan lokale luchtvervuiling? Neem dan een volledig elektrische warmtepomp of een hybride warmtepomp.

Een goede pelletkachel die één ruimte verwarmt is te verkrijgen vanaf circa € 2.000,- (inclusief installatie), daar komt nog € 2.000,- bij voor het rookgaskanaal. Een cv-pelletkachel waarmee je ook andere ruimtes verwarmt (via warme lucht, radiatoren of vloerverwarming) is te verkrijgen vanaf € 4.500,-. Een biomassaketel is te koop vanaf € 8.000,- euro. Bij de cv-pelletkachel en biomassaketel komen de volgende kosten er nog bij: circa € 2.000,- voor het rookgaskanaal (aanleg en materiaal, bij doorvoer door het dak van een woning met twee verdiepingen, waarbij de pelletkachel of biomassaketel op de begane grond staat), € 500,- voor een buffervat of boiler van 200 liter (een groter buffervat is duurder, elke liter extra kost ongeveer € 1,50o) en zo’n € 350,- voor de aansluiting op het cv-systeem (inclusief opnieuw inregelen van het systeem).

Hoeveel houtpellets jouw pelletkachel in een jaar verbrandt, is afhankelijk van verschillende factoren. Zo is dit bijvoorbeeld afhankelijk van het vermogen en de temperatuur van de pelletkachel. Hoe hoger het vermogen en de temperatuur, hoe meer houtpellets een pelletkachel verbrandt. Daarnaast speelt ook isolatie in huis een grote rol. Hoe beter jouw woning geïsoleerd is, hoe minder warme lucht er ontsnapt. Aangezien de pelletkachel verwarmt tot de door jou ingestelde temperatuur, stopt de kachel met verwarmen bij het behalen van dit aantal graden. Uiteraard maakt het ook een verschil of je met de pelletkachel slechts één ruimte, of meerdere ruimtes verwarmt. Ter indicatie, wanneer er een gasverbruik van circa 500 m³ zal worden afgedekt met de pelletkachel dan zal deze circa 900 kg aan pellets verstoken.

Wanneer je van plan bent een pelletkachel aan te schaffen dan is het zeer belangrijk om goed te kijken naar het vermogen dat de pelletkachel levert. Vaak wordt er gedacht dat te veel vermogen beter is dan te weinig. Echter is het niet goed om een te zware kachel aan te schaffen. Dit heeft de volgende redenen:

• De kachel zal door het grotere vermogen meer pellets verbruiken;
• De kachel verbruikt meer elektriciteit;
• De ruimte wordt te snel te warm;
• De kachel zal vaker uitslaan en opstarten wat de levensduur van sommige onderdelen niet ten goede komt.

De regel die je aan kunt houden is de volgende:
Per 25 m3 ruimte of 10 m2 vloeroppervlakte kun je 1 kW aan vermogen rekenen. Echter is de positie van de kachel en de isolatiewaarde van de woning ook van belang.

Koop daarnaast een pelletkachel met een zo laag mogelijk 'minimaal vermogen'. Daarmee kan de kachel op een lage stand blijven branden en voorkom je dat de kachel onnodig uit- en aanslaat. Dit zal meestal rond de 2,5 kW liggen. Over het algemeen zal een pelletkachel meestal op de laagste stand branden, en het is dan belangrijk dat de kachel de temperatuur constant kan houden.

De volgende gemeenten zien een pelletkachel of ketel als een niet wenselijke maatregel: Gemeente Amersfoort, Gemeente Zaanstad.

Om te controleren of er op dit moment subsidie is voor het aanschaffen van een pelletkachel -of ketel kan je de subsidiecheck doen op onze website.

Het kan natuurlijk voorkomen dat jouw vraag over pelletkachels/biomassaketels er (nog) niet tussen staat. Neem telefonisch contact op met één van onze adviseurs op 072 - 743 39 56 of stuur ons een e-mail met jouw vraag via het contactformulier, dan helpen wij je zo snel mogelijk!