“Het was een bouwval”, zegt Richard Molenaar ronduit over de woning die hij samen met zijn vrouw Rianne kocht. “Je was continu aan het stoken, de warmte vloog zo naar buiten.” Dat is inmiddels wel anders, dankzij een geduldig uitgevoerd tienjarenplan: “Het gezin is gegroeid, maar de energierekening is omlaag gegaan.”

Richard en Rianne kochten de woning aan de Grote Houtweg in Beverwijk bij een executieverkoop; de enige mogelijkheid die zij op dat moment hadden om aan een eigen plek te komen. “Als je op de eerste verdieping stond, keek je zo naar de nok van het dak”, illustreert Richard de staat van het huis. Budget om alles in één keer aan te pakken was er niet. Geen snelle, wel een góede verbouwing, besloten ze. En dus maakten ze een tienjarenplan, waarbij ze bij elke stap ook nadachten over manieren om het energieverbruik omlaag te krijgen.

Wooncomfort

Tussen het dak en de eerste verdieping kwam een vloer, zodat er een opbergzolder ontstond. “Die zolder gebruiken we alleen om reiskoffers en wat dozen op te bergen, er gaat een vlizotrap heen”, legt Richard uit. “Dat is zonde om te verwarmen. Daarom isoleerden we de nieuwe vloer met isowol.”
Dit is een effectieve manier om te voorkomen dat de warmte aan de bovenkant wegvliegt, en veel goedkoper dan dakisolatie. Ze waren er ongeveer 800 euro aan kwijt. “Ik heb de cijfers niet exact bijgehouden, maar ik denk dat het zich al na de eerste winter heeft terugbetaald.”

Dankzij die tussenvloer verbeterde de woning, verminderde het energieverbruik én ging het wooncomfort omhoog. Datzelfde effect had ook de vloerisolatie, die ze later aanbrachten. “Je hebt nu geen dikke sokken en pantoffels meer nodig, het is een stuk aangenamer in huis.”

Ze kozen voor gecoate isolatiekorrels, die goed tegen vocht kunnen. “Het is daarbij wel belangrijk dat je de roosters van de kruipruimte goed vrijhoudt”, tipt Richard.

Nieuwe kozijnen

De slechte staat van de woning was onder meer zichtbaar in de kozijnen. Het hout was deels verrot en de ramen bestonden uit enkel glas. Vervangen was noodzakelijk; Richard en Rianne kozen voor kunststofkozijnen met HR++-glas. “We moesten bij de plaatsing ook rekening houden met het feit dat we misschien ooit de buitengevel wilden isoleren. Ik zag daar op dat moment de haast nog niet van in, maar als je daar niet over nadenkt, kom je later in de problemen.”

Het was een van de momenten waarop een blik op de langere termijn belangrijk was.

Buitenmuurisolatie

De buitengevel had lang geen prioriteit, maar na alle andere verbeteringen werd het langzamerhand de zwakste schakel van het huis. Aan de zijkant van de hoekwoning had wind en koude nog vrij spel. Een eenvoudige, goedkope oplossing was er niet. “Het is een eensteensmuur, dus spouwisolatie is niet mogelijk”, vertelt Richard. “Binnenisolatie zou dan het snelst en makkelijkst zijn, en dat zou ik zelf kunnen doen. Maar onze woning is erg smal, binnen isoleren zou te veel ruimte in beslag nemen.”

En dus koos het stel ervoor om de grootste klus tot nu toe aan te pakken: buitenisolatie van de grote zijgevel.

Duurzaamheidslening

Deze grote klus is ook financieel de spannendste stap. Om het werk te kunnen laten doen, heeft Richard een duurzaamheidslening bij de gemeente afgesloten. In eerste instantie kon hij niet makkelijk aan de juiste informatie komen en werd hij naar een verkeerd loket gestuurd. Hij zette door en kreeg uiteindelijk de hulp die hij nodig had.

“Ik had ondertussen ook naar commerciële leningen gekeken, maar die rentepercentages zijn niet normaal, dat moet je nooit doen. Het rentepercentage voor de duurzaamheidslening ligt veel lager.”

Na enig zoeken vond hij een aannemer die de klus kon uitvoeren; het huis staat nu in de stijgers. Er komen EPS-platen van 14 centimeter tegen de gevel, die daarna wordt gestuukt.

Ventileren zonder mechanisch systeem

Met een steeds beter geïsoleerd huis wordt ventilatie belangrijker. “Daar hebben we in het begin niet over nagedacht, en we hebben dan ook geen ventilatiesysteem”, vertelt Richard. “Om dat nu nog te doen zou een erg grote ingreep zijn. Daarom hebben we overal kantelkiepramen, die je makkelijk op een kiertje kunt zetten. Ook zitten in alle kozijnen ventilatieroosters. En we zetten regelmatig de ramen een paar uur open. Zo voorkomen we schimmelvorming. Dat gaat goed, maar we moeten er wel op blijven letten.”

Omlaag met verbruik

Dit najaar volgt nóg een stap vooruit: de plaatsing van zonnepanelen. “Dat waren we tien jaar geleden niet van plan”, zegt Richard. “Maar je leest zoveel over de klimaatverandering, en de energieprijzen zijn zo omhoog gegaan, dat we het nu logisch vonden om te doen.”

Hij kan zich nog geen beeld vormen van de besparing die dat oplevert, maar net als de vermindering van zijn gasverbruik is hij van plan om het goed in de gaten te houden. “Ik ben wel zo iemand die dat leuk vindt. Het motiveert ook om door te gaan, we zagen het gasverbruik met alles wat we aanpakten steeds een klap omlaag gaan. Toen we hier pas woonden, hebben we in een jaar met een strenge winter wel eens 1800 m3 gas verbruikt, nu zitten we op 1100 m3, en met de buitengevelisolatie denk ik dat we misschien wel naar 900 m3 gaan.”

Maak een start!

Richard spreekt wel eens kennissen en buren die nog moeten beginnen met energie besparen. “Nu doet het pijn in de portemonnee, dus denken meer mensen erover na. Maar het is lastiger om van start te gaan als je woonlasten al zo hoog zijn; elke maatregel kost eerst geld, voor je bespaart. Toch zou ik zeggen: doe wat je kunt, want je merkt het verschil meteen. En als het nú pijn doet, doet het over tien jaar misschien nog wel veel meer pijn omdat je alles in een keer moet doen, en dan kijk je met spijt terug dat je er niet aan bent begonnen.”

Tips van Richard:

• Vraag advies aan kennissen, buren, vakmensen; niet alleen aan een mannetje bij de bouwmarkt. Maak pas daarna een plan;
• Houd je ogen goed open voor mogelijkheden; wij sloten bijvoorbeeld onze hypotheek op het juiste moment over voor een lagere rente en konden zo het geld voor de nieuwe kozijnen bij elkaar krijgen;
• Een ventilatiesysteem is niet per se nodig in een geïsoleerd huis, maar als het mogelijk is, zou Richard het wel aanraden. Als het niet kan, lucht de woning dan heel regelmatig. Zet de ramen bijvoorbeeld open nadat er een zomerse bui is geweest, anders gaat het in huis broeien.