Als je voor de charmante hoofdmeesterswoning van Erik en Luciënne Bouwman staat, zou je niet zeggen dat hier volop verbouwd wordt. Het tussen het groen gelegen huis ziet er van buiten gelikt uit. Wie echter achterom loopt en naar binnen gaat, treft het echtpaar hard aan het werk aan in een geheel gestripte woning. Energiebesparing en met name energiebewust verbouwen heeft hun interesse, en dat is te merken.
“Toen we het huis kochten, in mei 2018, zaten er weliswaar acht zonnepanelen op het dak, maar dat was dweilen met de kraan open”, vertelt Erik. “Want de CV-ketel dateerde van 1983, de steensmuren en het dak waren niet geïsoleerd en de ramen verouderd. Het gasverbruik was dan ook ruim 2000 kuub per jaar.”
Wel gasloos, niet helemaal eco
Erik en Luciënne vielen voor het karakteristieke van de vrijstaande woning en waren niet bang om te verbouwen. Hierbij wilden ze het karakter behouden, maar ze wilden wel een comfortabel huis waar ze zelf de benodigde energie voor konden opwekken. “Dat betekende: alles meteen goed aanpakken.” En dat doen ze. Een opsomming: de houten vloer werd vervangen door een betonvloer op drukvaste isolatieplaten van 30 cm, met vloerverwarming; alle kozijnen en ramen zijn vervangen, het dak kreeg een dikke isolatielaag en de buitenmuren werden geïsoleerd met een voorzetwand van 14 cm. Ze kozen voor natuurwol-isolatie in plaats van de standaard glaswol. “Helemaal eco vonden we te duur. Dit is een mooi alternatief, het is prettiger dan glaswol en milieuvriendelijker. Maar voor de rest gaan we vrij traditioneel te werk hoor.”
Naast de isolatiemaatregelen plaatsten ze zestien nieuwe zonnepanelen. De oude panelen verplaatsten ze naar het dak van het schuurtje, zodat er op het dak van de woning ruimte ontstaat voor de efficiëntere, nieuwe panelen en voor de heatpipes. Tot slot wordt er een lucht-warmtepomp geplaatst. Dit systeem zet de temperatuur van de buitenlucht, bijvoorbeeld 10 graden, om in verwarmingswater. De compressor in de warmtepomp verhoogt de bronwarmte naar een hogere temperatuur. Samen met de heatpipes zorgt de warmtepomp ook voor het warme sanitaire water in huis.
Erik: “De maatregelen zijn noodzakelijk bij een huis met energielabel G, maar we nemen ze ook uit principe. In de huidige tijd vinden wij dat, als je een nieuw verwarmingssysteem aanschaft, je moet kijken naar de invloed op milieu en mens. Kijk maar naar Groningen. Daarom hebben we, ondanks de hogere kosten, gekozen voor een gasloze woning. En financieel is het ook aantrekkelijk: aan energiekosten zijn we straks weinig kwijt.”
Steun van de energieneutraalcoach
Bij het begin van het traject hadden ze veel aan de ondersteuning van de energieneutraal coach. “Vooral voor het stroomlijnen van de brij aan informatie die er is op het gebied van energie besparen en opwekken.” Voor zijn inzet betaalde het echtpaar zelf een eigen bijdrage en de gemeente Ommen betaalde een deel. Deze energiecoach attendeerde het stel op het bestaan van heatpipes.
Heatpipes, ofwel vacuümbuizen, zijn een alternatief voor het bekende zonneboilersysteem met vlakke plaat-collectoren. De voordelen van dit buizensysteem zijn bijvoorbeeld dat de warmteopname maximaal is en de emissie (het verlies naar de omgeving) minimaal. Verder wordt dankzij de ronde buizen zowel direct als diffuus zonlicht – dat veel voorkomt in Nederland – goed geabsorbeerd. Nadat Erik en Luciënne bij mensen zijn geweest die deze in gebruik hadden, besloten ze tot een keuze voor heatpipes als waterverwarmingssysteem.
Wanneer ze binnenkort de woning betrekken, zal de jongste van hun drie volwassen kinderen meeverhuizen. Nu nog vormen de oude lagen bloemetjesbehang een fraai beeld samen met de isolatiewol die tussen de balken uit piept en de versleten, oudgrijze verflagen. Over een jaar zullen al deze sporen verdwenen zijn; tot die tijd werken Erik en Luciënne enthousiast door aan hun bijzondere woning.
